blueslover blueslover
2418
BLOG

Każdemu Wolno Kochać

blueslover blueslover Kultura Obserwuj notkę 6

 

Każdemu Wolno Kochać
 
(Music box można znaleźć tutaj:  theblues-thatjazz.com/pl/box/10495-kazdemu-wolno-kochac.html  )
 
 
W lutym 1933 roku w Warszawie odbyła się premiera filmu Każdemu Wolno Kochać. Dzisiaj niektórzy twierdzą, że była to pierwsza w Polsce sfilmowana operetka. Film ten sławny jest też z innego, technicznego powodu: po raz pierwszy dźwięk zarejestrowano na taśmie filmowej.
 
Nie był to pierwszy film dźwiękowy wogóle gdyż od 1930 roku nagrywano go na płyty gramofonowe. Nie było wtedy jeszcze kin odpowiednio wyposażonych. Dopiero w 1934 roku wszystkie warszawskie kina doczekały się aparatury dźwiękowej.
 
Liliana Zielińska i Mariusz Maszyński (Bohaterowie filmu)
 
 
 
Film, co zrozumiałe, zrobił olbrzymią furorę mimo dosyć naiwnej tematyki. Przyczyniła się do sukcesu  tytułowa piosenka Każdemu Wolno Kochać.
 
Autorami byli: Szymon Kataszek i Zygmunt Karasiński (melodia) oraz Emanuel Schlechter (słowa).
 
Szymon Kataszek urodził się w 1898 roku w Warszawie. Był pianistą. Uczył się w  Instytucie Muzycznym, ale go nie ukończył. Wstąpił jak ochotnik do Polskiej Organizacji Wojskowej a po wybuchu I Wojny Światowej zgłosił siędo Legionów. Jako małoletni został zwolniony z wojska i od tego czasu pracował grając na fortepianie. Najpierw w kinie i w restauracji.
 
Szymon Kataszek
 
Walczył w wojnie polsko-sowieckiej w latach 1920–1921. W 1922 roku został członkiem kwintetu jazzowego Zygmunta Karasińskiego, którego poznał jeszcze w szkole. Zespół zyskał sławę jako pierwszy polski wykonawca dixielandu i stylu chicagowskiego. W 1927 roku prowadził własną orkiestrę.
W 1931 roku występował z nimi Adam Aston (Wł. Adam Wiński). Razem z nim weszli do filmu. Kataszek napisał muzykę do filmu Serce Na Ulicy, rok później do filmu Legion Ulicy.
 
W 1933 roku do nowego filmu zaprosił go znany reżyser Mieczysław Krawicz.Wiedząc, że film ten ma mieć pełną ścieżkę dźwiękową Kataszek wziął do współpracy starego znajomego, Zygmunta Karasińkiego. Piosenki były jednak jego autorstwa.
 
Szymon Kataszek i Zygmunt Karasiński
 
 
Na początku II Wojny Światowej  Szymon Kataszek znalazł się we Lwowie. Prowadził tam orkiestrę rozrywkową w klubie nocnym „Imperial”. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej nie uciekł na wschód, lecz powrócił do Warszawy. W 1941 r. aresztowany przez gestapo trafił do warszawskiego getta. Był tam dyrygentem trzydziestoosobowej orkiestry Służby Porządkowej. Zginął rozstrzelany na Pawiaku podczas egzekucji więźniów 22 maja 1943.
 
Zygmunt Karasińki również urodził się w 1898 roku w Warszawie. Także uczył się w warszawskim Instytucie Muzycznym. Pierwszym jego instrumentem były skrzypce, ale został multiinstrumentalistą. Był też dyrygentem, kompozytorem oraz autorem tekstów.
Walczył w wojnie polsko-sowieckiej a po jej zakończeniu wyjechał do Niemiec. W Berlinie grał głównie w kinach. Założył tam zespół, z którym w 1922 roku wrócił do Warszawy. To do tej grupy przystąpił Szymon Kataszek.
 
W latach 1935–1936 odbył wielkie tournée zagraniczne: koncertował w Rumunii, Grecji (Ateny i Saloniki), Turcji (Ankara i Konstantynopol), Syrii (Damaszek), Libanie (Bejrut), Iranie (Teheran), Palestynie (Tel Awiw) i Egipcie.
 
The Karasinski & Kataszek Jazz Tango Orchestra
 
 
W pierwszych tygodniach po wybuchu II wojny światowej przedostał się do Białegostoku. Kierował zespołem Jazz Białoruski. Następnie wyjechał do Lwowa i prowadził tam zespół Jazz Rewia. Po wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej schronił się w 1941 r. na Gubałówce i doczekał tam wyzwolenia spod okupacji niemieckiej. Kilka pierwszych lat po wojnie występował nadal w dancingu na Gubałówce.
 
W 1947 r. utworzył kolejną orkiestrę Tysiąc Taktów Muzyki Jazzowej, z którą współpracowali sławni później instrumentaliści: Włodzimierz Bieżan, Waldemar Maciszewski, Marian Radzik i Kazimierz Turewicz, oraz soliści: Elizabeth Charles, René Glaneau, Jeanne Johnstone i Zbigniew Kurtycz. Zespół miał w repertuarze foxtroty, swingi, boogie-woogie. Po 1954 r. działał wyłącznie jako kompozytor.
Jesienią 1969 r. wyemigrował na stałe do Danii. Zmarł  20 kwietnia 1973 w Kopenhadze.
 
Zygmunt Karasiński
 
 
Emanuel Schlechter urodził się w 1906 roku we Lwowie. Twórczością literacką i kompozytorską zajmował się już w czasach studenckich, na Uniwersytecie Jana Kazimierza.
 
W 1931 r. Schlechter stworzył we Lwowie teatr akademicki „Złoty pieprzyk”. Jedną z pierwszych rewii jego autorstwa napisanych dla teatru był program Co słychać w wielkim świecie. Piosenka z rewii – Żołnierska brać – stała się bardzo popularna wśród żołnierzy, śpiewano ją na manewrach i w koszarach.
 
Około 1932 r. przeniósł się na stałe do Warszawy. W 1933 r. napisał dla Mieczysława Krawicza scenariusz i piosenki do filmu Każdemu wolno kochać . Szybko stał się wziętym autorem tekstów piosenek rewiowych i filmowych, skeczy, scenariuszy, utworów satyrycznych, monologów, utworów scenicznych i innych.
Pisał piosenki do wielu filmów, m.in. do: Parady rezerwistów, Kobiet na sprzedaż, Trójki hultajskiej, Kocha, lubi, szanuje, Czy Lucyna to dziewczyna?, Co mój mąż robi w nocy, (również muzykę), Jaśnie pana szofera, Dodka na froncie, Jego wielkiej miłości, Skłamałam, Książątka, Wyroku życia, Roberta i Bertranda, Czarnej perły.
 
Emanuel Schlechter
 
 
Tuż przed wybuchem II wojny światowej jego utwory o antyhitlerowskim charakterze włączył do swego repertuaru teatr „Ali Baba”. We wrześniu 1939 r. Schlechter znalazł się we Lwowie. Początkowo przebywał w getcie lwowskim, potem znalazł się w obozie przy ul. Janowskiej. W obozie współtworzył życie artystyczne, brał udział w wieczorach literackich, uczestniczył np. w obozowym wieczorze sylwestrowym 31 grudnia 1941 r. Zginął najprawdopodobniej w 1942 r. wraz z żoną i kilkuletnim synem, choć niewykluczone, że udało mu się przetrwać do roku 1943.
 
Emanuel Schlechter był jednym z najbardziej utalentowanych autorów kabaretowych, przede wszystkim doskonałym twórcą piosenek. Dużo utworów z tekstami jego autorstwa – częstokroć wyprzedzającymi styl epoki – do dziś wytrzymało próbę czasu.
 
Adam Aston
 
 
Dla filmu piosenkę zaśpiewał Adam Aston. Przed wojną wykonywało ją jeszcze kilku innych wokalistów, m.in. śpiewał ją Mieczysław Fogg. Długa kariera Fogga po wojnie pozwoliła tej piosence trwać w naszej przestrzeni muzycznej nadal jako przebój.
 
Każdemu Wolno Kochać nagrali: Mieczysław Wojnicki, Jerzy Połomski i Teresa Tutinas. I tyle tego. Od dziesięcioleci nie ma nowych nagrań. A mimo to piosenkę tę zna nawet wielu młodych ludzi. Wcale mnie to nie dziwi.
 
Kadr z filmu
 
 
Każdemu wolno kochać – tekst
 
Jednemu los da złota trzos,
drugiemu gładkość lic
lecz bywa też tak
że czasem nie da nic.

Lecz nie martw się,
choć dziś Ci źle
w słoneczne jutro wierz...
kiedy zjawi się ktoś ,
czule wyzna Ci coś
i miłości da znak... nucąc tak:

Każdemu wolno kochać...
to miłości słodkie prawo
bo kocha się sercem a każdy je ma
Każdemu wolno kochać...
a więc za miłości sprawą,
niech znikną troski
a radość niech trwa

Byle serca się dobrały,
sen miłości wtedy śnić
może śmiały i nieśmiały,
snując złotą szczęścia nić

Każdemu wolno kochać...
to otuchą nas napawa,
miłość jest łaskawa
i warto dla niej żyć...
 

Adolf Dymsza w Każdemu Wolno Kochać

blueslover
O mnie blueslover

Muzykę klasyczną można znaleźć na moim drugim blogu, tutaj: CLASSICAL IS WONDERFUL

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Kultura