Po Górach Po Chmurach (Po Śniegu Po Kolędzie)
( Tu znajduje się music box: www.theblues-thatjazz.com/pl/box/11132-skaldowie--po-sniegu-po-koledzie.html )
Słynne misterium na Boże Narodzenie, nazywane "cudem polskiego teatru", powstało w dwudziestoleciu międzywojennym. Była to sztuka „Pastorałka” Leona Schillera.
Sztuka, wykorzystująca najpiękniejsze polskie kolędy i pastorałki, nawiązuje do średniowiecznej tradycji misteryjnej i dawnych form ludowego teatru jasełkowo-szopkowego. Jako postaci dramatu ożywają bohaterowie polskich szopek: Maria, Józef, Król Herod, Kolędnicy, Chóry Aniołów, Diabeł, Turoń, Śmierć.
Leon Schiller
Nie widziałem dotychczas tej Pastorałki. A od czasu do czasu jest ona w Polsce wystawiana. I to w normalnych ‘dorosłych’ teatrach ale i w teatrach lalkowych dla dzieci.
Widziałem za to inną pastorałkę nazywającą się Po Górach Po Chmurach.
Pastorałka Schillera w Teatrze Polskim 1996
Autorem jest Ernest Bryll. Ernest Bryll urodził się w Warszawie w 1935 roku. Ukończył Filologię na Uniwersytecie Warszawskim w 1957 roku. Zaczął pisać wiersze jeszcze na studiach. W 1958 roku wydał swój pierwszy tomik Wigilie wariata.
Pracował jako dziennikarz, tłumacz, krytyk muzyczny. Był również dymplomatą – przez cztery lata był ambasadorem w Irlandii. Jego związki z muzyką były szerokie. Był świetnym tekściarzem. Pisał słowa do piosenek wielu wokalistów, m.in. dla Marka Grechuty, Stana Borysa, Haliny Frąckowiak, Czesława Borysa, Krystyny Prońko, Maryli Rodowicz i wielu innych.
Ernest Bryll
Pastorałka Brylla mocno nawiązuje do wzorów Schillera. Widowisko to często nazywano „Śpiewogrą”. Ernest Bryll w swojej twórczości wykorzystywał dzieła wielkich twórców polskich takie jak Kordian, Dziady czy Wesele. W tekście swojej Pastorałki czerpał z polskiej tradycji wiejskiej. Nie jest tu bardzo oryginalny. Ale to dobrze. Mnie Po Górach Po Chmurach spodobało się.
Premiera odbyła się w 1969 roku w Warszawie, w Sali parafialnej przy kościele Zbawiciela, wynajętej przez Teatr Współczesny. Reżyserował Erwin Axer.
Obsada była wspaniała: Wiesław Michnikowski (Wół), Henryk Borowski (Anioł), Czesław Wołłejko (Diabeł), Mieczysław Czechowicz (Adam), oraz Ewangeliści: Ryszard Ostałowski (Mateusz), Wojciech Brzozowicz (Łukasz), Maciej Englert (Jan), Stefan Friedman (Marek).
Erwin Axer
Może tego nie widać, ale to jest notka o muzyce. Po Górach Po Chmurach to przedstawienie muzyczne. Bryll wiedział, że bez muzyki żadna pastorałka nie może się obejść. Zaprosił do współpracy Skaldów.
(Zdaje się, że o Skaldach jeszcze nic nie napisałem. Sam się temu dziwię.) Skaldowie w 1968 roku mieli wydane dwie duże płyty i mnóstwo sukcesów. Jednak przydarzył im się wypadek samochodowy. Zespół uległ rozwiązaniu gdyż wyglądało na to, że konsekwencje będą bardzo poważne. Obawy dotyczyły zwłaszcza Andrzeja Zielińskiego, głównego kompozytora zespołu.
Skaldowie
Skończyło się jednak tylko na strachu. Zespół reaktywowano w 1969 roku. Wtedy to nadeszła propozycja od Ernesta Brylla napisania muzyki do Pastorałki. Większość utworów napisał Andrzej Zieliński.
Podobnie jak Bryll tak i on zaczerpnął sporo od innych autorów. Pamiętam, że w pewnym momencie na przedstawieniu sądziłem, że słyszę Penny Lane Beatlesów. Ale najwięcej tam oczywiście folkloru tatrzańskiego, który Skaldom był zawsze bliski.
Moża powiedzieć, że libretto i muzyka śpiewogry Po Górach Po Chmurach nie jest najwyższych lotów. Są tam jednak lekkie i przyjemne melodie, wesołe i dowcipne teksty i wrażenia wynosi się całkiem miłe. Nie wiem czy ta pastorałka jest jeszcze wystawiana bo jakoś tego nie zauważyłem. A chętnie bym sobie ją przypomniał.
W music boxie zamieściłem piosenki z płyty Po Śniegu Po Kolędzie. Są to poprawione utwory z Po Górach Po Chmurach. Nie są takie same jak wersje pierwotne dlatego płyta nosi inną nazwę.
Kolędnicy
Komentarze